Ο Κάρλο Τσιπόλα και οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας.
Ο Κάρλο Τσιπόλα στο δοκίμιο «Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας» από την εισαγωγή ακόμα, είναι ξεκάθαρος: «Τα ανθρώπινα όντα έχουν το προνόμιο να είναι υποχρεωμένα να υπομείνουν ένα επιπλέον φορτίο – ένα πλεόνασμα βασάνων που δημιουργούνται καθημερινά από μια ομάδα ατόμων μέσα στο ίδιο το ανθρώπινο είδος. Αυτή η ομάδα είναι πολύ πιο ισχυρή από τη Μαφία, το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα ή το διεθνή κομμουνισμό – είναι μια ανοργάνωτη και αχαρτογράφητη ομάδα που δε διαθέτει αρχηγό ή πρόεδρο, δε διέπεται από κανονισμούς και ωστόσο κατορθώνει να δρα με άψογο συντονισμό, σαν να κατευθύνεται από κάποιο αόρατο χέρι, κατά τρόπο που η δράση του κάθε μέλους συμβάλλει δραματικά στην ενίσχυση και στην αύξηση της αποδοτικότητας των δραστηριοτήτων όλων των άλλων μελών». (σελ. 18). Η ηλιθιότητα ως πανίσχυρος παγκόσμιος συνασπισμός κινείται στα όρια του ανίκητου, ακριβώς χάρη στην ανοργάνωτη και αχαρτογράφητη υπόστασή του. Γιατί το αυθόρμητο δεν έχει καμία οργανωτική ανάγκη, όταν καταφέρνει να ταυτίζεται με το αυτονόητο. Και η ηλιθιότητα είναι αυθόρμητη. Το (φαινομενικά) οργανωμένο προσωπείο του ηλίθιου είτε αυτό είναι η σοβαρότητα, είτε οι πολιτικές ιδεολογίες, είτε ο συντηρητισμός, είτε η ψευτοπρόοδος, είτε οτιδήποτε, δεν πρέπει να ξεγελά. Ο ηλίθιος κρύβεται πάντα αυθορμήτως πίσω από κάτι, γιατί αδυνατεί να προσδιορίσει από μόνος του τον εαυτό του. Γι’ αυτό και ταυτίζεται με το προσωπείο του. Δεν ανέχεται καμία αμφισβήτηση. Η επιλογή προσωπείου – σχεδόν νομοτελειακά – είναι επιβαλλόμενη από τον κοινωνικό περίγυρο. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι ηλίθιοι υιοθετούν τους απολύτως ενδεδειγμένους τρόπους συμπεριφοράς. Η ευπρέπεια, η ευυποληψία και ο καθωσπρεπισμός αποτελούν ιδεολογικές παντιέρες για τον ηλίθιο. Αν όμως ο κοινωνικός μικρόκοσμος της συναναστροφής κινείται σε ιδέες μειοψηφίας, ο ηλίθιος προσκολλάται αναγκαστικά σ’ αυτές και συνήθως είναι ο φανατικότερος. Με το δικό του ιδιόμορφο τρόπο αντλεί αυτοπεποίθηση. Νιώθει ψαγμένος, διαφορετικός, υποψιασμένος, εκτός της αδαούς μάζας. Κάθε ομάδα, κοινωνική, ιδεολογική, πολιτική, καλλιτεχνική, επιστημονική κτλ, είναι καταδικασμένη να φέρει στους κόλπους της τους δικούς της ηλίθιους.
