Συμπτώσεις

Συνήθως θεωρούμε κάθε τι που συμβαίνει στη ζωή μας ως μια δεδομένη κατάσταση. Αλλά αν ποτέ κανείς αναρωτηθεί για το βαθμό της δικής του συμμετοχής σε οτιδήποτε του συμβαίνει, μπορεί να βρεθεί ξαφνικά στο κενό. Γιατί ξαφνικά, μπορεί να ανακαλύψει ότι δεν έχει σχεδιάσει ο ίδιος τον τρόπο που θα συμβούν τα γεγονότα, ότι όλα γύρω του απλώς συμβαίνουν. Γεννιόμαστε, ζούμε σε έναν συγκεκριμένο τόπο, συναντάμε συγκεκριμένους ανθρώπους, ασκούμε κάποιο συγκεκριμένο επάγγελμα. Ποιός ακριβώς καθορίζει τον τρόπο που συμβαίνουν τα γεγονότα; Υπάρχει άραγε ανθρώπινη συμμετοχή στο σχεδιασμό της ζωής μας; Έχουμε άραγε τη δυνατότητα για κάποια δική μας επιλογή;


Θα έλεγε κανείς ότι υπάρχουν χιλιάδες φαινόμενα που εξελίσσονται ταυτόχρονα και συμπλέκονται μεταξύ τους, έτσι ώστε η διαδικασία της ζωής του καθένα να επηρεάζεται απο τη διαδικασία της ζωής των άλλων ανθρώπων με τους οποίους έρχεται σε επαφή, και σε μεγαλύτερη κλίμακα απο τις διαδικασίες που εξελίσσονται στη χώρα στην οποία ζει, στον πλανήτη μας και ... στο ηλιακό σύστημα. Οι συμπτώσεις είναι οι στιγμές εκείνες που όλες αυτές οι διαδικασίες συμπίπτουν για να συνθέσουν ένα καινούργιο αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει σε όλα τα φαινόμενα, σε όλες τις διαδικασίες που εξελίσσονται μέσα στο σύμπαν. Είναι όμως πρακτικά αδύνατον να γίνουν αντιληπτές οι χιλιάδες συμπτώσεις που συμβαίνουν καθημερινά. Συνήθως προσέχουμε τις συμπτώσεις μόνο στα γεγονότα που είναι ασυνήθιστα. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως δεν σταματάνε να συμβαίνουν κυριολεκτικά άπειρες άλλες συμπτώσεις, εν αγνοία μας.

Η ίδια η λέξη σύμπτωση εμπεριέχει αυτή την έννοια του άπειρου. Ό,τι συνπίπτει είναι σύμπτωση. Στη φιλοσοφία υπάρχει η έννοια "Σύμπτωση Αντιθέτων" (Coincidentia Oppositorum). Ο Έλληνας φιλόσοφος και αστρολόγος Αναξίμανδρος είναι αυτός που διατυπώνει για πρώτη φορά αυτή την ιδέα και θεωρεί σαν σύμπτωση αντιθέτων τη συνένωση ή την άρση των αντιθέτων. Ο Γερμανός καρδινάλιος Νίκολας Κουζάνους (1401 - 1464), ο οποίος υπήρξε ένας απο τους διαπρεπέστερους μαθηματικούς και φιλοσόφους της εποχής του, θεωρούσε το Θεό σαν τη δύναμη που αίρει τις αντιθέσεις, που συνενώνει δηλαδή το μεγαλύτερο με το μικρότερο.

Οποιαδήποτε ελληνική λέξη αρχίζει με τη λέξη "συν", εμπεριέχει και μία σύμπτωση. Ας δούμε μερικά παραδείγματα. Η λέξη "συνείδηση" ετυμολογικά προέρχεται απο το "συν" και το "είδομαι", είμαι δηλαδή μαζί με αυτό που γνωρίζει. Η λέξη "συμπέρασμα" υποδηλώνει το αποτέλεσμα, δηλαδή αυτό που περνάει ανάμεσα απο δύο αντίθετους συλλογισμούς. Η λέξη "συναισθάνομαι" υποδηλώνει επίσης μία σύμπτωση, ότι αισθάνομαι μαζί με κάτι άλλο.

Στην ουσία η σύμπτωση είναι η στιγμή της ένωσης ή της συγχώνευσης στον ορισμό που δίνει ο Έλληνας φιλόσοφος Γεώργιος Γεωργιάδης για το νόμο των τριών αρχών: "... Κάθε νέα εμφάνιση προέρχεται απο προηγούμενες εμφανίσεις δια μιάς συγχώνευσης που η διαδικασία της συντελείται με τον εξής τρόπο: Το υψηλότερο συνενώνεται με το χαμηλότερο, για να πραγματοποιηθεί απο την ένωσή τους το ενδιάμεσο, που γίνεται τότε, με τη σειρά του, ανώτερο για το κατώτερο που ακολουθεί και κατώτερο για το ανώτερο που προηγείται...". Ο κοσμικός αυτός νόμος ισχύει για όλα τα φαινόμενα. Στην ουσία κάθε κοσμικό φαινόμενο είναι ένα αποτέλεσμα, που δημιουργείται με τη σύμπτωση διαδικασιών που εξελίσσονται και αυτή η σύμπτωση λαμβάνει χώρα σε κάποια συγκεκριμένα στάδια της εξέλιξης των διαδικασιών.

Εμείς οι ίδιοι οι άνθρωποι αποτελούμε ακριβώς τέτοιου είδους αποτελέσματα. Το φυσικό μας σώμα αναπτύσσεται με νομοτελειακό τρόπο. Αλλά όλα αυτά συμβαίνουν, σαν να τα έχει σχεδιάσει μια ανώτερη ευφυϊα για την οποία εμείς δε γνωρίζουμε τίποτε. Παρ' όλα αυτά μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με την ευφυϊα και να γίνουμε κοικονοί κοσμικών αληθειών.

Διαβάζουμε στίς γραφές ότι ο άνθρωπος πλάστηκε κατ' εικόνα και ομοίωση του Δημιουργού και αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η δυνατότητα στον άνθρωπο να γίνει πραγματικός δημιουργός. Αυτό θα σήμαινε ν' αποκτήσει ο άνθρωπος τη δυνατότητα να πράττει, να ενεργεί δηλαδή με δική του πρωτοβουλία και να μην είναι έρμαιο τυχαίων γεγονότων. Αυτή η δυνατότητα είναι τόσο ασύλληπτη, που ούτε και να την φανταστεί κανείς ακόμη δεν μπορεί. Όμως αυτή η δυνατότητα δεν μπορεί να αφορά γεγονότα που ανήκουν στον κύκλο της επιβίωσης. Ο έμπορος θα εξαρτάται πάντοτε απο τα σκαμπανεβάσματα της αγοράς και οι καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον δεν θα πάψουν ποτέ να μας επηρεάζουν όλους.

Αλλά ο άνθρωπος δεν είναι ένα ον που ανήκει μόνο στον υλικό κόσμο. Το φυσικό μας σώμα ανήκει μόνο στον υλικό κόσμο, αλλά με το πνεύμα μας συμμετέχουμε και σε άλλους κόσμους. Όταν ταυτίζουμε τον εαυτό μας μόνο με την υλική μας φύση και εξυπηρετούμε μόνο αυτήν, στην ουσία υποβιβάζουμε τον εαυτό μας σε ένα επίπεδο ζωής που δεν οδηγεί πουθενά, που υπόκειται απόλυτα στο νόμο του τυχαίου. Όσο όμως το πνεύμα παραμένει ζωντανό, αναζητάει το "άλλο" επίπεδο ζωής που ανήκει στην πνευματική μας φύση. Το ζωντανό πνεύμα δεν μπορεί να ησυχάσει. Θέλει να καταλάβει, να διεισδύσει στη ρίζα των πραγμάτων. Το πνεύμα έρχεται σε σύγκρουση με την υλική μας φύση, που (αντίθετα με το πνεύμα) είναι αδρανής.

Αυτό που φαίνεται πως φέρνει την εξισορρόπηση είναι η Συνείδηση, η συνειδητοποίηση δηλαδή των όσων συμβαίνουν στους κόσμους στους οποίους συμμετέχει ο άνθρωπος. Κι εδώ ακριβώς, συναντούμε μια παράξενη σύμπτωση. Η συνείδηση, που μπορεί ν' αναπτυχθεί στον άνθρωπο, αποτελεί κατά κάποιο τρόπο, τη γέφυρα που ενώνει τον υλικό κόσμο με τον πνευματικό. Μέσα στην ψυχή του ανθρώπου αντικατοπτρίζονται όλοι οι κόσμοι, η συνείδηση του μπορεί να διευρυνθεί και να συμπεριλάβει τα πάντα.

Ο άνθρωπος χρειάζεται να ανακαλύψει και πάλι αυτή τη δυνατότητα που υπάρχει μέσα του και το δρόμο που χρειάζεται να ακολουθήσει για να την αναπτύξει, έναν δρόμο τον οποίο έχει "ξεχάσει". Στην ουσία απαρνιόμαστε αυτό το επίπεδο ζωής που μπορεί να φέρει την εσωτερική γαλήνη και την ευτυχία. Απαρνιόμαστε τη δυνατότητα να γίνουμε πραγματικοί δημιουργοί, να ζούμε τη ζωή μας συνειδητά. Αυτή δεν είναι και η μοναδική μας δυνατότητα για να υπερβούμε το τυχαίο και να αλλάξουμε τη ροή των γεγονότων που συμβαίνουν γύρω μας;